WPS là một tính năng được thiết kế để đơn giản hóa quá trình kết nối các thiết bị với mạng Wi-Fi. Được giới thiệu lần đầu vào năm 2007, WPS giúp người dùng kết nối các thiết bị với router mà không cần phải nhập mật khẩu Wi-Fi phức tạp. Tuy nhiên, bên cạnh sự tiện lợi, WPS cũng mang đến những vấn đề về bảo mật mà người dùng cần cân nhắc. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu WPS là gì, cách thức hoạt động của nó và những rủi ro bảo mật có thể phát sinh từ việc sử dụng tính năng này.

1. WPS là gì?

WPS (Wi-Fi Protected Setup) là một chuẩn bảo mật không dây được phát triển nhằm đơn giản hóa quá trình kết nối các thiết bị với mạng Wi-Fi. WPS ra đời để giúp người dùng thiết lập kết nối Wi-Fi một cách nhanh chóng mà không cần nhập mật khẩu phức tạp. Với WPS, việc kết nối các thiết bị như điện thoại, laptop hoặc máy in với mạng Wi-Fi trở nên dễ dàng hơn, đặc biệt đối với người dùng không quá am hiểu về công nghệ.

2. Cách thức hoạt động của WPS là gì?

WPS hoạt động dựa trên cơ chế mã hóa WPA/WPA2, tiêu chuẩn bảo mật hiện đại, nhưng cho phép người dùng kết nối với mạng Wi-Fi mà không cần biết đến mã hóa phức tạp phía sau. Có nhiều phương pháp khác nhau để kết nối Wi-Fi thông qua WPS:

• Phương pháp nút bấm: Đây là cách phổ biến nhất. Người dùng chỉ cần nhấn nút WPS trên router và trên thiết bị cần kết nối (như điện thoại hoặc laptop). Hai thiết bị sẽ tự động thiết lập kết nối an toàn mà không cần nhập mật khẩu.
• Phương pháp mã PIN: Mỗi router hỗ trợ WPS sẽ có một mã PIN được in trên nhãn hoặc có thể xem qua giao diện quản trị web. Người dùng có thể nhập mã PIN này trên thiết bị để kết nối.
• Phương pháp NFC: Một số thiết bị hỗ trợ NFC có thể kết nối với router bằng cách đưa thiết bị lại gần router, từ đó thiết lập kết nối một cách tự động.
• Phương pháp USB: Trong một số trường hợp, thông tin cài đặt kết nối Wi-Fi có thể được lưu trên USB và cắm vào thiết bị cần kết nối để tự động thiết lập cấu hình mạng.

3. Ưu điểm của WPS là gì?

WPS mang lại một số lợi ích rõ ràng cho người dùng, đặc biệt là đối với những người không quá am hiểu về kỹ thuật mạng:

• Dễ sử dụng: Với WPS, người dùng chỉ cần nhấn nút hoặc nhập mã PIN đơn giản thay vì nhập mật khẩu Wi-Fi phức tạp. Điều này rất hữu ích cho các thiết bị như máy in, camera IP, hoặc các thiết bị IoT.
• Tiết kiệm thời gian: WPS giúp rút ngắn quá trình kết nối mạng, nhất là khi có nhiều thiết bị cần kết nối cùng lúc.
• Hạn chế lỗi nhập sai mật khẩu: Một trong những vấn đề phổ biến khi kết nối với mạng Wi-Fi là người dùng có thể nhập sai mật khẩu, đặc biệt nếu mật khẩu dài và phức tạp. WPS giúp loại bỏ vấn đề này.

4. Nhược điểm và rủi ro bảo mật của WPS

Mặc dù WPS mang lại sự tiện lợi, nhưng nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro bảo mật như:

• Dễ bị tấn công brute-force: Cơ chế mã PIN của WPS khá yếu và dễ bị tấn công brute-force. Mã PIN WPS gồm 8 chữ số, tuy nhiên, việc kiểm tra tính đúng đắn của mã PIN được chia thành hai phần: 4 chữ số đầu và 4 chữ số cuối. Điều này làm giảm số lượng khả năng cần kiểm tra và khiến cho việc bẻ khóa mã PIN WPS trở nên dễ dàng hơn.
• Không an toàn đối với mạng công cộng: Trong một số môi trường như các điểm truy cập Wi-Fi công cộng, việc sử dụng WPS có thể mở ra cơ hội cho các cuộc tấn công từ những kẻ xâm nhập.
• Không nên sử dụng cho mạng bảo mật cao: Với những môi trường yêu cầu độ bảo mật cao, chẳng hạn như doanh nghiệp hoặc tổ chức tài chính, WPS không phải là giải pháp an toàn. Hầu hết các chuyên gia bảo mật đều khuyến cáo nên tắt WPS trên các mạng yêu cầu bảo mật mạnh.

5. Cách tắt và bảo mật WPS

Nếu bạn lo ngại về các vấn đề bảo mật liên quan đến WPS, dưới đây là một số biện pháp bạn có thể thực hiện:

• Tắt WPS: Hầu hết các router cho phép người dùng tắt WPS qua giao diện quản lý web. Bạn có thể truy cập vào địa chỉ IP của router (thường là 192.168.0.1 hoặc 192.168.1.1), sau đó tìm tùy chọn để vô hiệu hóa WPS trong phần cài đặt không dây.
• Sử dụng WPA3: Một số router hiện đại hỗ trợ WPA3, tiêu chuẩn mã hóa mới nhất cho Wi-Fi. WPA3 cải thiện đáng kể bảo mật so với WPA2 và một số mô hình router đã loại bỏ hoàn toàn tính năng WPS để đảm bảo an toàn.

  >>> WPA là gì? Tìm hiểu chi tiết về các chuẩn bảo mật WIFI

• Đổi mật khẩu thường xuyên: Nếu bạn vẫn quyết định sử dụng WPS, hãy đảm bảo rằng mật khẩu Wi-Fi của bạn đủ phức tạp và thay đổi thường xuyên để giảm thiểu rủi ro bị tấn công.
• Sử dụng danh sách kiểm soát truy cập (MAC filtering): Một số router cho phép bạn cấu hình danh sách kiểm soát truy cập dựa trên địa chỉ MAC. Điều này giúp bạn kiểm soát thiết bị nào có thể truy cập vào mạng của bạn, bất kể có sử dụng WPS hay không.

Kết luận

Đến đây chắc hẳn bạn đã hiểu rõ WPS là gì cũng như đặc điểm của nó. WPS là một công nghệ tiện lợi giúp đơn giản hóa quá trình kết nối Wi-Fi, đặc biệt hữu ích cho những người dùng không chuyên về kỹ thuật. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ và các tiêu chuẩn bảo mật mới như WPA3, WPS dần trở nên lỗi thời và tiềm ẩn nhiều rủi ro bảo mật. Nếu bạn muốn đảm bảo an toàn cho mạng Wi-Fi của mình, hãy xem xét tắt WPS và chuyển sang các phương pháp bảo mật mạnh mẽ hơn.